ما وجریان کوچیگری

خان محمد ابراهیمی‏ غرجستانی
کوچیگری در افغانستان پیشینه دیرینه ودردناکی دارد از آن رو که این جریان یکی از حربه‏ های حاکمان مستبد و خودکامه برای سرکوب نمودن اقوام و اقلیت‏های ساکن در کشور بوده است ‏و آن‏ها بر اساس سیاست‏های تبعیض آمیز وتبارگرایانه‏‏ شان‏ کسانی را که سلطه استبدادی شان را نمی‏پذیرفتند بدین گونه سرکوب می‏نمودند. به همین جهت است که "کوچیگری" ارتباطی با "کوچ نشینی" و زندگی عشایری ندارد چون کوچیگری یک جریان سیاسی و ابزاری در دست قدرت طلبان بوده ‏و بر اساس خواسته‏های آنان ‏به ترور و تجاوز پرداخته است.
اسف بارتر از همه این که ما اوج این بیدادگریها را در شرایطی شاهد هستیم که که در کشور ما دولت قانونی‏‏، قانون اساسی وده‏ها نهاد ملی و بین المللی مدافع حقوق انسان وجود دارد ‏!
به هرحال این وضعیت را ما در گذشته داشتیم و امروز نیز شاهدیم‏‏، یکی از مسایلی که در این زمینه نیاز به باز اندیشی جدی دارد و من در این فرصت اندک به اختصار اشاره می‏کنم چگونگی برخورد ما (در سالهای اخیر) با این پدیده سیاسی _تاریخی است.
در حوادث اخیری که رخ داد ، بطور کلی می توان گفت واکنشهای ما به عنوان قربانیان این جریان در دو دسته جای می‏گیرد:
1. بی تفاوتی

با آن که کوچیگری سالیان متمادی برای ما تراژدیهای غمباری را به بار آورده ‏و خسارات سنگینی را تحمیل نموده است متأسفانه‏ ما نسبت به این قضیه احساس مسئولیت نکرده ایم. دردناکتر این که حتی خواص و قشر تحصیلکرده ما غالباً‏ اطلاعات اندکی از این سیاستهای ویرانگر دارد و به صورت سطحی و ساده ‏به آن می‏نگرند!‏! علی رغم گستره وسیع فاجعه که در روز روشن خانه‏ها به آتش کشیده شد‏‏، مزارع ویران شد، هزاران انسان آواره گردید اما ما‏‏ بی تفاوت بودیم آن گونه که باید انجام وظیفه نکردیم.

2. موضع گیری
کسانی هم موضع گیری کردند و به ابراز احساسات پرداختند اما این واکنش‏ها نیز اکثرا از نقطه‏های ضعف آشکاری رنج می‏برد:

الف)‏ منفعلانه
یکی از آسیب‏های این واکنشها این بود که از موضع ضعف و با رویکرد منفعلانه ابراز می‏گردید . بسیاری از بزرگان ما یا سخن نگفتند ویا اگر گفتند آن چنان با احتیاط که هیچ کسی آزرده خاطرنگردد. علتش هم متأسفانه‏ عدم هماهنگی سیاستمداران ما بود و این که هر کس بر اساس منافع شخصی وحداکثر جناحی خودش موضع می‏گرفت‏‏ درحالیکه قدرت زاییده وحدت است .
درضمن این محافظه کاریهاومصلحت سنجیها حداکثر خود را به سوگواری وفاتحه گیری شهدا مشغول می کردیم ‏تا پیگیری وچرايي شهادت‏‏شان‏!‏ در حالی که تجارب تاریخی ما می‏گوید در این کشور مشکلات‏‏، ‏با سوگواری صرف و ادبیات اندرزگونه و اخلاقی حل نمی‏گردد. البته این سخن به معنی ایجاد آشوب و تشویق به نا امنی نیست بلکه به معنی حق خواهی و پیگیری مستمر و مداوم عدالت اجتماعی و تامین حقوق انسانی و شهروندی از مجاری قانونی می‏باشد. این یک مبارزه سیاسی است که در فضای آرام‏‏، با درایت و منطق و عقلانیت قابل پیگیری است.

ب)‏ احساساتی و زود گذر
مشکل دیگر مقطعی بودن این موضعگیریها بود‏‏، تظاهرات‏ها و اعتراضاتی که انجام شد با تمام شکوهمندی اش محدود به یک مقطع خاص شد و دوام پیدا نکرد در حالی که تا تبعیض هست بايداعتراض باشد تا ظلم هست باید فریاد کشید سکوت در برابر ستم تأیید ستم هست.
نمی‏گویم که ما هر روز تظاهرات بر پا کنیم!‏ بلکه می‏توان با تشکیل یک کمیته با صلاحیت ‏مورد حمایت رهبران و با اتکا به قدرت مردم این موضوع را دنبال نمود تا در مواردی لازم‏‏، واکنش مناسب و موضعگیری مقتدرانه ‏داشته باشند ‏

ج)‏ دیر هنگام
اعتراضات ما زمانی اوج گرفت که کارد به استخوان رسید‏‏، تمام بهسود به آتش کشیده شد‏‏، هزاران خانوار آواره گردید و زندگی‏‏شان‏ بر باد رفت و مردم ما در برابر ده‏ها نهاد به دروغ ملی‏‏، مظلومانه قربانی گردیدند!‏ اردوی ملی‏‏، امنیت ملی که خود‏‏شان‏ پشت این ماجرا در توطئه و تبانی بودند. تلویزیون ملی که یکبار بدرستی این قضیه را منعکس نکردند! و... ‏این اعتراضات خوب بود اما باید زود تر انجام می‏شد‏‏، زمانی که کوچیان مسلح پشت دروازه‏های هزارستان اردو زده بودند و همه این مصیبت‏ها قابل پیش بینی بود‏‏، واکنش به موقع می‏توانست از وقوع این فاجعه جلوگیری کند.
بنا بر این اگر می‏خواهیم دیگر مردم ما آواره نگردد و کسی در روز روشن خانه‏های‏‏شان‏ را به آتش نکشد‏‏، باید متحد وهماهنگ‏‏، فعال و مقتدرانه و به موقع موضع بگیریم در غیر این صورت باید منتظر تجربه‏های تلخ و تراژدیهای غمناک دیگر بود چون بی تفاوتی و بی خاصیتی و بی مسئولیتی جز این پیامدی در پی ندارد!‏ هرچند صدها دانشمند و دانشجو و علامه داشته باشیم چون در کنارعلم‏‏، تعهد در برابر خدا و خلق خدا تعیین کننده است.

با توجه به این که حل عادلانه ‏این معضل در دولتی که خود پشتیبان این جریان است بعید به نظر می‏رسد این احتمال که ما در سالهای آینده نیز با این مشکل مواجه شویم بسیار زیاد است دوستان ما در ‏انجمن کاتب همایش امروز را برگزار نمود تا قطع نظر از احساسات در یک بحث و بررسی علمی‏– ‏تخصصی به ابعاد مختلف این قضیه پرداخته شود و امیدواریم تحصیلکردگان وفرهنگیان ما نیز تحقیقاتشان‏ را در این حوزه‏ها متمرکز نمایند.